El işi, el sanatları insanlar üzerinde yaratıcılık ve sanatsal değerler orataya çıkarır. Kültürümüzün zarif örneklerini teşkil eden bu değer...
El işi, el sanatları insanlar üzerinde yaratıcılık ve sanatsal değerler orataya çıkarır. Kültürümüzün zarif örneklerini teşkil eden bu değerlerden birisidir iğne oyası örnekleri. Geçmişten günümüze kadar farklı amaç ve modellerle tasarlanan iğne oyaları ulusal kültürümüze renk katan ahenk taşlarından birisidir. Süsleme ve süs ihtiyaçlarını karşılamak gayesi ile ortaya çıkmış olup çeşitli tanımlamalar ve yorumlar yapılmıştır. İğne oyaları genellikle farklı boylarda bulunan dikiş iğneleri ile yapılır. Türk dil kurumu iğne oyalarını kendi lügatında şöyle tanımlar.”İğneyle farklı şekillerde yada düğümlü ilmekler oluşturulması ve bunların birleştirilmesi” olarak tanımlanmıştır. Bir ata sözümüz vardır “Kız beşikte çeyiz sandıkta” sözüne göre iğne oyaları yöreden yöreye göre değişiklik gösterir.Konbin Seçiminde İğne Oyası
Anadolu topraklarının geleneksel özellikleri iğne oyası örnekleri ile yaşam bulur. Bu bazen bir kadının en önemli aksesuarı olan çanta,ayakkabı, yazma, tülbent veya şal olabilir. Konbin ihtiyaçlarını tedarik etmek isteyen bayanlar yukarıda belirttiğimiz örneklerden ikişer adet tercih ettmekte ve uyumluluklarına dikkat etmektedirler. Aynı uyumluluk biçimi iğne oyaları seçiminde de görülür. Kadın ve genç kızların beğendiği örnek modeller çeşitli renk seçenekleri ile şık ve zarifliğe işaret etmektedir.Kılık kıyafet, takı ve diğer aksesuarların seçiminde bayanlar bu detaylara dikkat eder. Şıklık için tasarımlar onlar için değerlidir. Ev, iş ve diğer yaşam alanlarında tercih ettiğimiz havlularda iğne oyasının inceliklerini görebiliriz. İğne oyası çeşitleri ile farklılık yaratmak isteyen kadınlar etek ve elbiselerinde boncuk ve dantel gibi iğne oyaalarına yer verirler.
Bir İletişim Aracı el sanatları
İğne oyaları ile işlenen çiçek ve yaprakların her biri ayrı güzel bir motif oluşturur. Bulunduklrı mekana göre değişiklik gösteren motif çeşitleri farklı şekillerde dizilmekte ve ayrı birer kompozisyon oluşturmaktadırlar. Bu motiflerin dik durması için çelik tel, at kılı ve sac teli kullanılır. İğne oyası örnekleri başta insan ve hayvan figürleri olmak üzere geometrik şekiller, mimari ve manzara gibi şekillerde görülür. Yapılan işlemeler kendi isimleriyle tanımlanır. Örneğin yaprak oyası, gül oyası, lale oyası gibi işlemelerden esinlenilmiştir. Toplum için bir iletişim aracıdır. Genç kız ve kadınlar duygu, düşünce ve hislerini el sanatlarında olduğu gibi motiflerle işleyerek anlatmaya çalışmışlardır.
Farklılıkları Günümüze Taşımak
İğne oyalarını farklılıkları ile günümüze kadar taşıyan yerlerden birisi İzmir'in Ödemiş ilçesidir. El işi sanatlarına değer verilen ilçe merkezi ve köylerinde tığ, mekik, iğne, firkete ile çeşitli iğne oyası örnekleri üretilir. Çok eski zamanlardan günümüze kadar gelen iğne oyası genç kızların ve ev hanımlarının rüyasını süsleyen muhteşem bir el satıdır. Bu yörede dikkat çeken örnekler biber oyası, bülbül tükürüğü, gelin pencereden baktı,menekşe, papatya, coşturan gibi isimlerdir. Ödemişliler iğne oyalarını seccade kenarlarında, giysilerin kol ve yaka uçlarında, para keselerinde, ve karyola takımlarında süsleme olarak kullanırlar.
✎ Mutfağınızın olmazsa olmazı her ürün Karaca’da! ✎ Online adak yapmak için tıklayınız.
Hiç yorum yok